ويتامين D
گيرندههاي ويتامين 1 و 2 ديهيدروكسي D3 در مونوسيت هاي پريفرال شناسايي شده ميباشد . ويتامينD3 براي تمايز مونوسيت هاي اوليه و مونوسيت ها به ماكروفاژها و فعاليت مناسب فاگوسيتوز و كار سيتوتوكسيك سلولهاي ماكروفاژ اضطراري ميباشد . در جيرههايي كه فاقد مكملهاي ويتامينD3 ميباشد، به ميزان قابل ملاحظهاي سعي سيستم ايمني كاهش مييابد . (Cook1991) ويتامينهاي ب كمپلكس ويتامينهاي گروه «ب» به تيتر كوفاكتور آنزيمي نقش مهمي را در مسيرهاي متابوليكي بر عهده دارا هستند . از دربين ويتامينهاي گروه B، نقش ويتامينB6 در سيستم ايمني به طور گسترده مطالعه شده هست . ويتامينB6 در توسعه و حفظ بافتهاي لنفوئيدي مؤثر ميباشد . كمبود اين ويتامين (1 / 48 تا 95 mg / kg) جواب آنتيبادي را نسبت به آنتيژن گلبول هاي قرمزرنگ گوسفندي و توليد ايمنوگلوبين هاي IgG و IgM كاهش ميدهد . در حالت استرس گرمايي، اضافه كردن ويتامين B2، B6،B12 اثرات مثبتي را بر همت سيستم ايمني جوجههاي گوشتي دارد . همچنين ويتامين B6 درصورتي كه چه خويش يك آنتياكسيدان نميباشد ولي نقش دوچندان مهمي را در دفاع آنتياكسيدان ها به خاطر نقش متابوليكي خويش در ساخت سيستئين ايفا ميكند . مواد معدني عنصرها معدني نقش مهمي را در سعي سيستم ايمني از طرز ارتقاء تأثير بر روي تهيه فشار اسمزي و به عنوان كوفاكتور و كاتاليزور آنزيمي بر عهده دارد و همينطور از شيوه بهبود كارايي هورموني اعمال سيسم ايمني را تهيه مينمايد . غلظت سديم، كلر، سلنيوم، منگنز، مس، آهن و كبالت جيره، پاسخهاي ايمني را پايين تأثير قرار ميدهند به طوري كه فرمهاي معدني اين عنصرها كمتر از فرمهاي آلي جذب مي گردند و لذا وقتي كه عنصرها معدني در جيره به فرم كليت باشد، پاسخ ايمني بخش اعظم است . سديم و كلر سديم و كلر به هم پا پتاسيم نقش اصلي را در ثبات توازن اسمزي مايعات داخل و خارج سلولي بر عهده دارد . كمبود نمك جيره سبب كاهش همت سيستم ايمني ميگردد به طوري كه در سطح 14 / 0 درصد سديم ويا 21 / 0 درصد كلر تيتر آنتيبادي افزايش مييابد . در جيرههاي دربردارنده مقادير كمتر از 14 / 0 درصد سديم و 17 / 0 درصد كلر جواب هاي ايمني همورال كاهش مييابد . افزودن مقادير مطلوب نمك عنوان آنتيبادي را بهبود ميبخشد . راهكار اضافه كردن كلر به تيتر يك تغيير دهنده ايمني ذيل حالت استرس گرمايي در شرايط در دست گرفتن شده قابل توصيه ميباشد . تحقيقات اثبات كرده ميباشد كه يك جواب ايمني مشخص همورال در طيور به سطح ها پاييني از مواد معدني جان دار در جيره غذايي بستگي دارد . به عنوان مثال پاسخهاي ايمني همورال در جوجه هاي گوشتي به ميزان سديم و كلر موجود در جيره غذايي اين گونه از طيور بستگي دارد . جوجه هاي گوشتياي كه جيره غذايي عادي از سديم و كلر داراهستند ميزان آنتيباديهاي كمتري هم در بدنشان وجود دارااست . بايستي اعتنا داشت كه ميزان كلر و سديم در تعادل باشند زيرا عدم تعادل اين دو كاهش ايمني را در بر خواهد داشت .
ويتامين D
گيرندههاي ويتامين 1 و 2 ديهيدروكسي D3 در مونوسيت هاي پريفرال شناسايي شده ميباشد . ويتامينD3 براي تمايز مونوسيت هاي اوليه و مونوسيت ها به ماكروفاژها و فعاليت مناسب فاگوسيتوز و كار سيتوتوكسيك سلولهاي ماكروفاژ اضطراري ميباشد . در جيرههايي كه فاقد مكملهاي ويتامينD3 ميباشد، به ميزان قابل ملاحظهاي سعي سيستم ايمني كاهش مييابد . (Cook1991) ويتامينهاي ب كمپلكس ويتامينهاي گروه «ب» به تيتر كوفاكتور آنزيمي نقش مهمي را در مسيرهاي متابوليكي بر عهده دارا هستند . از دربين ويتامينهاي گروه B، نقش ويتامينB6 در سيستم ايمني به طور گسترده مطالعه شده هست . ويتامينB6 در توسعه و حفظ بافتهاي لنفوئيدي مؤثر ميباشد . كمبود اين ويتامين (1 / 48 تا 95 mg / kg) جواب آنتيبادي را نسبت به آنتيژن گلبول هاي قرمزرنگ گوسفندي و توليد ايمنوگلوبين هاي IgG و IgM كاهش ميدهد . در حالت استرس گرمايي، اضافه كردن ويتامين B2، B6،B12 اثرات مثبتي را بر همت سيستم ايمني جوجههاي گوشتي دارد . همچنين ويتامين B6 درصورتي كه چه خويش يك آنتياكسيدان نميباشد ولي نقش دوچندان مهمي را در دفاع آنتياكسيدان ها به خاطر نقش متابوليكي خويش در ساخت سيستئين ايفا ميكند . مواد معدني عنصرها معدني نقش مهمي را در سعي سيستم ايمني از طرز ارتقاء تأثير بر روي تهيه فشار اسمزي و به عنوان كوفاكتور و كاتاليزور آنزيمي بر عهده دارد و همينطور از شيوه بهبود كارايي هورموني اعمال سيسم ايمني را تهيه مينمايد . غلظت سديم، كلر، سلنيوم، منگنز، مس، آهن و كبالت جيره، پاسخهاي ايمني را پايين تأثير قرار ميدهند به طوري كه فرمهاي معدني اين عنصرها كمتر از فرمهاي آلي جذب مي گردند و لذا وقتي كه عنصرها معدني در جيره به فرم كليت باشد، پاسخ ايمني بخش اعظم است . سديم و كلر سديم و كلر به هم پا پتاسيم نقش اصلي را در ثبات توازن اسمزي مايعات داخل و خارج سلولي بر عهده دارد . كمبود نمك جيره سبب كاهش همت سيستم ايمني ميگردد به طوري كه در سطح 14 / 0 درصد سديم ويا 21 / 0 درصد كلر تيتر آنتيبادي افزايش مييابد . در جيرههاي دربردارنده مقادير كمتر از 14 / 0 درصد سديم و 17 / 0 درصد كلر جواب هاي ايمني همورال كاهش مييابد . افزودن مقادير مطلوب نمك عنوان آنتيبادي را بهبود ميبخشد . راهكار اضافه كردن كلر به تيتر يك تغيير دهنده ايمني ذيل حالت استرس گرمايي در شرايط در دست گرفتن شده قابل توصيه ميباشد . تحقيقات اثبات كرده ميباشد كه يك جواب ايمني مشخص همورال در طيور به سطح ها پاييني از مواد معدني جان دار در جيره غذايي بستگي دارد . به عنوان مثال پاسخهاي ايمني همورال در جوجه هاي گوشتي به ميزان سديم و كلر موجود در جيره غذايي اين گونه از طيور بستگي دارد . جوجه هاي گوشتياي كه جيره غذايي عادي از سديم و كلر داراهستند ميزان آنتيباديهاي كمتري هم در بدنشان وجود دارااست . بايستي اعتنا داشت كه ميزان كلر و سديم در تعادل باشند زيرا عدم تعادل اين دو كاهش ايمني را در بر خواهد داشت .